Karakteristik olarak “belirsiz” olarak tanımlanan bir çağda, her sektörün üzerine anlaşabileceği bir gerçek var; yapay zeka gelecek on yılın en yıkıcı (disruptive) teknolojilerinden biri olacak. Gartner’a göre, 2018 yılında yapay zekadan türetilen küresel iş değeri, geçtiğimiz yıla oranla %70 bir artışla 1.2 trilyon dolar olacak. Önümüzdeki dört yıl içinde büyümeye devam ederek 2020 yılında 3.9 trilyon dolara ulaşacak.

PwC’nin tahminlerine göre, küresel GSYİH yapay zekanın sonucu olarak 2030 yılında %14 daha yüksek olacak. Bu, ek bir 15.7 trilyon dolara tekabül ediyor - Çin ve Hindistan’ın toplam mevcut hasılatından daha fazla. Bu büyüme tahmini oldukça oldukça fazla görünüyor. Bu tahminler, günümüzün hızlı değişen ekonomisinde yapay zekanın işletmeler için en büyük ticari fırsat olduğunu gösteriyor.

Yapay zekaya ilişkin kimi tahminler abartılı ve hatta zaman zaman çılgınca olsa da, gerçekte, daha akıllı makinelerin eşliğinde daha akıllı insanların evrimine şahit oluyoruz. Bu gürültüde anlamlı olanı yakalamak için iyi bir yol, yapay zekaya “yapay zeka” olarak değil, “artırılmış zeka” olarak bakmak olabilir.

İnsanların işini elinden almak için var olan yeni bir teknoloji anlayışını benimsemek yerine, yapay zekanın asıl amacının insanların işlerini daha iyi yapmasına yardımcı olmak olduğunu neden görmüyoruz? Gerçek inovasyonun gerçekleşeceği yer burası.

Profesyoneller; makine öğrenimi, veri, analiz ve otomasyon araçlarını kullanarak daha üretken, daha verimli ve daha iyi gelir sağlayan kişiler olacaklar. Fakat, bu faydaları anlamak için başlangıçtan itibaren insanlar kritik noktalarda rol almak durumdalar. İşletmelerin, otomasyon ve artırmanın (augmentation) her süreç ve her sektör için olmadığını anlamaları oldukça önemli. Kurumlar, yapay zekanın nerede etkili bir şekilde kullanılabileceğini belirlemeden önce, belirli bir sürecin hangi yönlerinin en uygun olduğunu belirlemeli. İşletmeler genellikle teknolojiyi sadece bir problem çözmek için kullanma hatasına düşüyorlar. Bu durum kötüleşmiş durumda çünkü ister işin içinde olsun ister danışman olsun teknoloji uzmanları, değiştirmeye çalıştıkları gerçek kullanım durumlarını (use cases) ve profesyonel iş akışlarını her zaman anlamıyorlar. Bu, tek bir sektörün ötesine uzanan bir zorluk.

Görünüşte basit olan bir çözüm, teknoloji uzmanları ile müşterilerini ve onların karşılaştığı zorlukları anlayan işletme yöneticileri arasındaki diyaloglarda yatıyor. Karşılıklı anlayış ve işbirliğinin daha iyi bir düzeyde olması, yapay zekanın gerçek sorunları çözmek için bir araç olarak kullanılabileceği, ayrıca başlangıçtan itibaren insan merkezli bir araç olarak kullanılabileceği anlamına geliyor. Fakat, farklı geçmişlerden gelen birden fazla tarafla iletişim kurmayı söylemek yapmaktan daha kolay.

Ancak, artırılmış zekayı (augmented intelligence) doğru bir şekilde anlamaya başlayan sektörler var. Eğitim verilerinin (training data) çokluğu, diğer sektörlere kıyasla çok sayıda kullanım durumunu daha elverişli hale getirdiğinden dolayı sağlık hizmetleri yapay zekadan en çok yararlanan alanlardan biri. Buna ilişkin bir örnek, erken başlangıç diyabetik göz hastalığını saptamak için doktorların teknoloji uzmanlarıyla ve sağlık kurumlarıyla yakın şekilde işbirliği içinde çalıştığı göz hastalıkları alanında. American Medical Association Dergisi’nde yayınlanan araştırma, artırılmış zekaya ilişkin işbirliğinin; doktorların, insan odaklı bir yaklaşımla gerçek dünya sorunlarını çözerken, daha iyi ve daha etkili bir şekilde performans göstermelerine nasıl yardımcı olabileceğini vurguluyor.

İlk olarak teknoloji yaklaşımını benimsemek yerine, belirli iş kullanım durumlarına (business use cases) odaklanmaya başlayan bir başka sektör de finansal hizmetler. Her ne kadar son birkaç yıldır şirketler yapay zekayı iş süreçlerini otomatikleştiren, ticaret araçlarını geliştiren ve müşteri hizmetlerini iyileştiren bir şey olarak görüyor olsalar da, şimdi yapay zekanın finansal suç gibi daha büyük toplumsal meselelerle nasıl başa çıkabileceğini gösteriyor. Şu anda bankacılık sistemi aracılığıyla gerçekleşen mali suçların sadece %1’i durduruluyor. Yapay zeka; yeni bir yaklaşım düşünmek üzere sektörü, hükümet ve düzenleyicileri bir araya getirmek için gerçek bir fırsata sahip. Çeşitli işletmeler - hem startuplar hem de büyük şirketler - dolandırıcılığı (fraud) teşhis etme, yaptırımların takip edilmesi (sanctions screening), para aklama, rüşvet ve yolsuzluk konularında adımlar atarak ilerliyorlar. Bu süreçlerin artırılması, nihai kararları veren kişileri ortadan kaldırmadan şirketlerin şeffaflıklıklarını, doğruluklarını ve esnekliklerini kuvvetlendirmekte.

Farklı sektörler içinde ve arasında gerçekten bir etki yaratan başarılı yapay zeka kullanım durumları, ortaya çıkan teknolojiye; insanlara engel olan bir şey değil, insanlara yardım edebilecek bir şey olarak yaklaşan durumlar. Bunu gerçekten anlamak için insan uzmanlığının, alan bilgisinin (domain knowledge) ve teknik yeterliliğin bir bileşimi gerekiyor. Teknolojik çözümleri inşaa ederken; doğrulamak, güncellemek ve düzenlemek için daimi insan etkileşimi onları yapay olmaktan uzakta tutuyor. Bu nedenle, insana karşı makine argümanını bir tarafa bırakalım, ikisini birlikte kucaklayalım ve akıllı makinelerin yardımıyla daha akıllı insanlar olabileceğimizi kabul edelim.

Kaynak: weforum.org